İKÇÜ Hukuk Fakültesinin Güz Seminerleri Başladı

Bu yıl lisans düzeyinde ilk öğrencilerini alan İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Hukuk Fakültesi’nin Güz Seminerleri “Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk” konulu programla başladı

İKÇÜ Nizami-i Gencevi Konferans Salonunda düzenlenen “Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk” başlıklı seminer, Fulbright doktora sırası araştırma bursunu kazanarak Loyola Law School, Los Angeles ve University of California, Berkeley, School of Law’da “Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk” başlıklı tezi ile ilgili araştırmalarda bulunan Dr. Hande Gül Küçükkaya tarafından verildi. Dr. Küçükkaya’nın araştırma sonuçlarını ve yurtdışı deneyimlerini paylaştığı ve İngilizce olarak verilen seminere Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kerem Batır ile fakülte akademisyenleri ile çok sayıda öğrenci katıldı. 

Türkiye’de Yeniden Değerlendirici Arabuluculuk Modeli Hâkim

Türk ve Amerikan hukuku açısından arabuluculuk konusunu karşılaştırmalı olarak ele almayı amaçlayan seminerde, hukuki uyuşmazlıklarda alternatif çözüm yöntemlerinden en çok bilinen ve uygulanan, ortaya çıkan uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığa taraf olmayan üçüncü bir kişinin yardımıyla tarafların anlaşmazlıklarını çözme imkânı sunan arabuluculuğun faaliyete göre türlerinden bahseden Dr. Hande Gül Küçükkaya, kolaylaştırıcı, değerlendirici ve dönüştürücü arabuluculuk modellerini analiz etti. ABD’de iş uyuşmazlıklarında, taraf odaklı ve arabulucuya önemli görevlerin düştüğü, taraflara kendi sorunlarıyla yüzleşme ve karşı tarafın pozisyonunu anlama konusunda empati becerisi geliştirme olanağı sağlayan dönüştürücü arabuluculuk modeline sıklıkla başvurulduğunu aktaran Dr. Küçükkaya, Türkiye’de ise yeniden değerlendirici arabuluculuk modelinin hâkim olduğunu belirtti. Ülkemizde, hukuk uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 15/2 maddesi uyarınca tarafların çözüm üretmediklerinin ortaya çıkması durumunda arabulucunun çözüm önerisinde bulunmasından bahsedildiğini ifade eden Dr. Küçükkaya, değerlendirici arabuluculukta tarafların kendi durumlarını gerçekçi bir şekilde yeniden ele almalarına yardım etmenin esas olduğunu bildirdi. 

Ülkemizde Daha Başarılı Arabuluculuk Örneklerine Rastlanabiliyor

Arabuluculuğun usulüne göre mahkeme içi, mahkeme dışı ve mahkeme bağlantılı olarak üçe ayrıldığını kaydeden Dr. Küçükkaya, “Mahkeme içi arabuluculuk, görülmekte olan davalarda karar verme yetkisine sahip olmayan, adliyede görevli arabulucu hakimler tarafından gerçekleştirilir. Hâkimin varlığı, taraflar arası güç dengesizliğini doğuracak talepleri kısıtlamaktadır. Almanya’da bu model uygulanıyor ve özellikle iş hukukunda başarılı bir model olarak değerlendiriliyor. Mahkeme bağlantılı arabuluculuk ise, mahkemede görülmekte olan davalarda, mahkemenin davayı askıya alarak, mahkeme dışında yürütülmesine karar verdiği arabuluculuk türüdür. ABD’de uygulanan bu model, hakimler tarafından gerçekleştirilecek ön inceleme aşamasında, uyuşmazlığın hakim tarafından arabulucuya havale edilmesini içerir. Türk Hukukunda, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 140 ve 320. maddelerinde benzer uygulamalar bulunmasına rağmen, bu usul etkin şekilde uygulanmamaktadır” şeklinde bilgi verdi. İşçi ile işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümüne dair ABD, İngiltere ve Türkiye’deki uygulamaları karşılaştıran Dr. Küçükkaya, ABD’daki EEOC (Equal Employment Opportunity Commision) ile İngiltere’deki ACAS (Advisory Concilation and Arbitration) kurumlarının, iş mahkemelerine başvurulmadan önce işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümü ile ilgilenen kamu kuruluşları olduğunu kaydetti. Dr. Küçükkaya, Türkiye’de, sadece iş uyuşmazlıklarına odaklanan iş hukuku uzmanlarından oluşan komisyonun ve personelin yürüttüğü birimler bünyesinde ise daha başarılı arabuluculuk örneklerine rastlanabildiğini belirtti. 

Seminerin tamamlanmasının ardından arabuluculuk ve diğer alternatif çözüm yöntemlerinin önemi hakkında açıklamalarda bulunan Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kerem Batır, ilki düzenlenen Güz Seminerlerinin 2023-2024 Eğitim Öğretim yılı Güz Dönemi boyunca farklı konularla devam edeceğinin bilgisini vererek, başarılı seminer için Dr. Hande Gül Küçükkaya’ya teşekkür etti.